Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka

Ważnym elementem  rozwoju ruchowego dziecka jest prawidłowy przebieg procesu lateralizacji, który u większości dzieci zostaje zakończony między 7 a 10 rokiem życia. Istotą procesu lateralizacji jest przewaga czynnościowa jednej strony ciała nad drugą. Najbardziej niekorzystna dla dziecka jest lateralizacja nieustalona (brak dominacji). Często wiąże się ona z opóźnieniem rozwoju ruchowego, a przede wszystkim obniżeniem sprawności manualnej.

Zakłócenia procesu lateralizacji niekorzystnie wpływają na naukę szkolną dziecka.

Dzieci takie popełniają błędy w czytaniu i pisaniu (mylą litery i cyfry o podobnych kształtach np. p-b, d-b, 6-9) wolno czytają, opuszczają i zniekształcają wyrazy, zaburzona jest orientacja przestrzenna, utrudniona ocena położenia przedmiotów i ludzi w otoczeniu. Dzieci z silną lateralizacją lewostronną mają kłopoty z pisaniem, pisząc lewą ręką najczęściej stawiają litery jedna obok drugiej, nie łącząc ich w sposób płynny.

Aby pomóc dzieciom w celu motorycznego usprawnienia ręki dziecka leworęcznego, konieczne jest prowadzenie ćwiczeń graficznych. Ćwiczenia takie rozwijają oraz usprawniają współpracę ręki i oka (czyli koordynację wzrokowo-ruchową). Kształcą i doskonalą umiejętności wykorzystywane w procesie pisania.

Pomoc dzieciom leworęcznym powinna obejmować:

• ćwiczenia przygotowujące do pisania, usprawnianie ruchowe lewej ręki, 
• wykształcenie prawidłowej orientacji w lewej i prawej stronie własnego ciała i przestrzeni,
• ustalenie prawidłowej pozycji podczas zajęć graficznych(sposób siedzenia i ułożenia kartki),  wykształcenie  nawyku prawidłowego ułożenia ręki,
• utrwalenie nawyków ruchowych związanych z pisaniem, takich jak: kreślenie linii pionowych, poziomych, okręgów przeciwnie do wskazówek zegara.

Praca z dzieckiem leworęcznym 

Prawidłowa pozycja przy rysowaniu (pisaniu)

• siedzenie przy stole ze stopami opartymi o podłogę, plecy wyprostowane;
• dziecko podczas pisania, rysowania powinno mieć sąsiada po prawej stronie (zapewnia to swobodę ruchów lewej ręki);
• zeszyt lub kartka powinna znajdować się po lewej stronie osi ciała dziecka;
• zeszyt lub kartka powinny być ułożone ukośnie.
• w początkowym okresie nauki pisania dziecko powinno posługiwać się ołówkiem
• drugi koniec ołówka powinien być skierowany ku lewemu ramieniu
• podczas pisania palce powinny znajdować się poniżej liniatury.

    Ćwiczenia  usprawniające technikę pracy graficznej

1. Ćwiczenia ułatwiające opanowanie prawidłowego chwytu i trzymania ołówka

• lepienie kulek z plasteliny, zgniatanie palcami kulek z papieru,
• wydzieranie drobnych papierów, wyskubywanie nitek,
• rozsypywanie piasku na tacy drobnymi ruchami palców,
• rysowanie na płaszczyźnie pionowej (papier rozpięty na ścianie

2. Ćwiczenie zdolności do kontrolowania siły nacisku ręki w trakcie pisania .

• kreślenie linii, figur lub liter na tackach z kaszą,
• malowanie farbą palcami na dużych arkuszach papieru,
• obrysowywanie konturów rysunków w pozycji stojącej lub stojąc nad stołem, gdy ręka zwisa,
• wykonywanie ćwiczeń graficznych przy użyciu: kredy, kredek woskowych, węgla rysunkowego, pędzla, ołówka, długopisu.

3. Wyrabianie nawyków ruchowych związanych z automatyzacją ruchów (czyli kierunkiem pisania)

• kreślenie linii z zachowaniem kierunku ruchu: pionowo - od góry ku dołowi, poziomo - od lewej ku prawej, rysowanie kół w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara,
• zachowanie kierunku ruchu od lewej do prawej strony.

       4.Ćwiczenia współpracy oka i ręki, wg następujących etapów:

• rysowanie po śladzie, wypełnianie wykropkowanych linii, obwodzenie konturów rysunków, kalkowanie rysunków przez szkło, folię, kalkę techniczną, obrysowywanie rysunków za pomocą szablonów,
• zakreskowywanie pól rysunku liniami pionowymi, poziomymi, ukośnymi, falistymi, zakratkowanie, wypełnianie rysunków skrawkami wydzieranki z bibułki, wycinanki, plasteliną lub watą, wycinanie rysunku, wklejanie rysunku do zeszytu.

 Prawidłowość trzymania ołówka

Dla dzieci nieprawidłowo trzymających w palcach ołówek zalecane są plastikowe nasadki. Stosowanie takiej nasadki podczas ćwiczeń w pisaniu oraz rysowaniu umożliwia skorygowanie nieprawidłowego chwytu narzędzia graficznego.  Dziecko powinno używać nasadki do tego czasu,  ażwyrobi sobie i utrwali prawidłowy chwyt

Rola rodziców w pracy z dzieckiem leworęcznym

Zadaniem rodziców jest wykształcenie u dziecka wiary w siebie, w swoje siły
i możliwości, a co za tym idzie chęci do pracy. Bardzo ważne jest aby rodzice brali czynny udział w zabawach, ponieważ tylko wspólna zabawa gwarantuje doskonały kontakt emocjonalny. Dziecko pracując z osobą dorosłą, czyni to zawsze na wyższym poziomie, niż wówczas gdy działa samotnie.

                                                                                                                                              Opracowanie; LR